Raw – lievelingsfilms

Cinema Middelburg zit in een prachtig gebouw, de Kloveniersdoelen uit 1611. Ze hebben een grote zaal met 89 stoelen en een sfeervolle kleine zaal met 15 stoelen. Soms is er korting op een film, als die tegelijkertijd draait met een activiteit van de schietvereniging op de zolder van het pand. Een paar keer per jaar mogen ‘bekende Middelburgers’ een film uitkiezen en op 3 oktober 2024 mag ik! Ik stuurde directeur Simon Blaas een wishlist van meer dan vijftig films, sorry Simon. Het wordt Raw, van Julia Ducournau.

Kaartjes kun je hier bestellen. Er is een inleiding en een nagesprek in de gezellige foyer.

Raw is feministische bodyhorror van Julia Ducourneau, de tweede vrouw ooit die een Gouden Palm won op Cannes als beste regisseur. Ik vind het een heerlijke film omdat ie duister, slim en grappig is. Over twee zussen, boze vegetariërs met een zucht naar rauw vlees, een verschrikkelijke ontgroening, worden wie je werkelijk bent.

Ik ben een filmnerd (Letterboxd link). Meestal weet ik niet waar mijn huissleutels zijn, maar ik kan wel de componist noemen van die toffe soundtrack of die ene acteur die altijd bijzondere bijrollen speelt (John Carrol Lynch, Lili Taylor, James Rebhorn, Mollly Parker).

De rest van mijn top vijf was:

Eraserhead: een slapstick-nachtmerrie, mysterieus en eng en grappig. David Lynch sliep op de set om geld te besparen en dat beeld van dat nachtkastje met die hoop aarde en een tak erin zit nog steeds in mijn dromen. Net zoals de arme monsterbaby. En het gesis van de buizen. Er zitten jarenlange gaten in het maken van deze film en zo is helaas ook mijn schrijfproces, maar Lynch bewijst dat het gewoon kan, iets mafs en unieks maken, als je je van niemand iets aantrekt (ook niet van een logisch script). “In Heaven, everything is fine.”

Das Weisse Band: we schuiven weer griezelig ver op naar rechts, wijzend naar buitenstaanders want die hebben het gedaan. We moeten weer terug naar het eenvoudige leven, roepen boze mensen met hooivorken, naar tradities, respect en rolpatronen. Maar Haneke laat zien hoe rot en verdorven het allemaal was, vlak voor de Eerste Wereldoorlog, en nu nog steeds, in prachtig, gruwelijk zwart-wit.

Creep (Patrick Brice): een hypnotiserende indie film die een soort instap-horror is, precies tussen thriller en griezelfilm in. Slim gefilmd, over de riskante beslissingen die je als freelance filmmaker (of schrijver?) moet maken als iemand je in wil huren voor een nogal intieme klus. En je helaas weer niet helemaal goed hebt doorgepraat wat de verwachtingen zijn.

Brazil: Terry Gilliam op z’n best. Hoe mensen verstrikt raken in een autoritair systeem, hoe een systeemfout levens kan kosten. Surrealistische beelden: die martelscene met Michael Palin in een Giger-achtig babymasker, krankzinnige sets en veel fijne rare Python-humor: snakken naar vrijheid, mogen lachen om alles. Plastische chirurgie, anarchistische monteurs, Consumers for Christ. “This is your receipt for your husband… and this is my receipt for your receipt.”

Een top tien van films die óók geweldig zijn om te laten zien:

Hereditary: ik hou van horrorfilms en deze is als een krankzinnige achtbaan. Onvoorspelbaar qua plot, met grommende saxofoonmuziek van Colin Stetson. Toni Collette is geweldig. Waarschuwing: deze film is extra pijnlijk voor mensen met een notenallergie.

Paterson: eigenlijk mijn lievelingsfilm, zo ontwapenend en ontroerend. Het gaat om gewone mensen, misschien niet al te briljante gedichten, het grote geluk om even op een bankje te zitten en een gesprek aan te knopen. Een film ontstaan uit een gedicht, prachtig gefilmd door Jim Jarmusch die groots is door het juist heel simpel te houden.

Petrov’s Flu: ik keek deze film thuis tijdens mijn corona-quarantaine en dat is precies de sfeer die past bij deze film. Begeleid door geweldige muziek zweef je hallucinerend, koortsachtig door de failliete Russische samenleving, alles is maf en intrigerend. De accordeonversie van de Vier Jaargetijden. Nick Cave, hoestende mensen in de tram, de leesclub, kerstengelen in een Sovjetkantoor. Ik wacht nog steeds op de vertaling van het boek van Alexey Salnikov maar die is er nooit gekomen (wel in het Frans, nog niet in het Engels of Nederlands).

Men (Alex Garland): alle problemen op dit moment lijk je te kunnen samenvatten met het ene woord “mannen”: witte oude boze vastgeroeste mannen. Garland maakt daar een slimme maffe horrorfilm van, zwanger van symboliek. Appels, tunnels, verlaten
landhuizen, de Green Man, een vrouw die gewoon even alleen wil zijn. Deze film wordt intens gehaat door veel mensen, vooral veel vrouwen, maar ik vind ‘m slim en grappig en moedig. Net zoals Arrival, ook zo’n bijzondere van Garland. Het einde is het meest over de top van alle horror films die ik ooit heb gezien, behalve misschien Come to Mommy van Braindead.

The Cook, the Thief, his Wife and her Lover: verwarrend, prachtig, veel te veel. De wisselkleuren, de muziek. De geweldige Helen Mirren, die verliefd wordt op een aantrekkelijke lezer alleen aan een tafeltje. De enge gangsters en hun vreetgelach. Kamerbrede filmschilderijen. Ik heb deze als veertienjarige opgenomen van TV en heb ‘m dus alleen op een slechte videoband gezien, flabbergasted steeds maar weer kijken, samen met m’n zusje: dat dit mag. Het lijkt me geweldig om deze op een groot scherm te kijken.

Shaun of the Dead en Hot Fuzz: ik ben erg fan van Edgar Wright (ook uit 1980) en hoe hij scenes filmt en edit (zombies meppen op Don’t Stop Me Now van Queen!). Er zit zoveel Britse humor in, en geweldige acteurs, het is zowel een hommage als een parodie op de zombiefilm en de actiefilm. Hot Fuzz is het leukst, vanwege de Point Break verwijzingen en Timothy Dalton die een slijmerige supermarkteigenaar speelt. Deel 1 en 2 van de Cornetto trilogie.

The Ninth Gate: een cultklassieker, de film die ik het waarschijnlijk het vaakst van alle films heb gekeken – op feestjes, ziek, om studeren te ontwijken. Ik vind deze zo heel erg… Europees: luxe appartementen en landhuizen, boeken verzamelen, raadsels, oud geld, de duivel en het occulte. En alles gaat kapot.

Bound: een sexy, razend spannende thriller die om de een of andere reden nooit echt bekend is geworden. Lesbische dievegges, verrassende plotwendingen, geweldig geacteerd, het debuut van de Wachowski’s met nauwelijks budget.

Starship Troopers: nog steeds voer voor discussie op internetfora omdat mensen met elkaar van mening verschillen of het geslaagde satire is of echt een oproep tot fascisme. Paul Verhoeven lacht nog steeds het hardst om deze Amerikaanse übermenschen die de ruimte ingaan en sportief kunnen genieten van gemend
douchen, insecten jagen en allesverblindend plichtsbesef.  

The Trial of the Chicago Seven: ik bleef maar naar het beeldscherm schreeuwen. Precies de strijd die nu weer gaande is, tussen de progressieven en de hardliners, tussen hippies en machthebbers. Manipuleren van informatie, stompzinnig machtsverstoon en failliete systemen. Sorkin is een slimme schrijver, Sasha Baron-Cohen en Jeremy Strong zijn zo goed als rellende anarchisten die tragisch geëindigd zijn. En Mark Rylance, altijd zo goed.

Divino Amor: wat als de kerk de wet gaat bepalen, mensen niet meer mogen scheiden? Wat doe je dan met liefde, seks, zoveel mogelijk kindertjes krijgen? Een intrigerende film, met gekke disco-achtige decors, een knappe hoofdrol en een raadselachtig slot.

Moonstruck: geen idee waarom maar ik hou van deze film. Ik heb niets met Cher en ook niet zoveel met romantische komedies, maar ze is geweldig hier en alle personages zijn zo goed, wat ze zeggen en doen, de sfeer, Nicolas Cage, dat broeierige verlangen, de woorden die je wil zeggen steeds inslikken, het haten om afhankelijk te zijn.

Ook allemaal een filmavond waard (de rest van de lievelingen):

The Lobster
Portrait de la jeune fille en feu
Memories of Murder (Bong Joon Ho!)
Dangerous Liaisons
Bride of Frankenstein
Three Billboards Outside Ebbing Missouri
The People under the Stairs
The Haunting (1963)
Adaptation
Rear Window
Brokeback Mountain
Matterhorn
Secretary
Whiplash
Arrival
Close Encounters of the Third Kind
Mandibles
Crybaby
Bad Taste
Decision to Leave
Under the Skin
Jojo Rabbit
The Ice Storm
Gattaca
Rosemary’s Baby
The Fly
One Flew over the Cuckoo’s Nest
Being There (Peter Sellers!)
Silence of the Lambs
Happiness
A Clockwork Orange
Misery
The Name of the Rose
Seven
Holy Spider
The Incredibles
Indiana Jones, The Last Crusade
Monty Python’s Life of Brian
This is Spinal Tap
Delicatessen
The Shining
Barry Lyndon
Visages, Villages
Grizzly Man
Vaiana/Moana